در ابتدای این جلسه حجة الاسلام و المسلمین احمدی، رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین، با خیر مقدم به حضور اعضای جدید کمیته از مرکز مدیریت و معاونت بین الملل بسیج، به ارائه گزارش اقدامات کمیته در طول دیماه پرداخت و گفت: الحمدلله سومین جلسه شورای برنامه‌ریزی ستاد فرهنگی در بغداد با حضور اعضا تشکیل و ساختار و تشکیلات و اعضای هر بخش بازنگری و تصمیماتی اتخاذ گردید. برگزاری نشست شورای برنامه‌ریزی با سفیر محترم جمهوری اسلامی به عنوان رئیس ستاد اربعین در عراق و بررسی اقدام‌ها و سیاست‌های 97 فرهنگی اربعین دیگر اقدام‌های در ماه گذشته بود.
وی خاطرنشان کرد دومین جلسه ستاد مرکزی اربعین در هفته گذشته تشکیل شد و در آن نتایج ارزیابی فعالیت‌های ستاد در اربعین 96 مورد بررسی قرار گرفت. در این ارزیابی نقاط ضعف و قوت و تهدیدات و فرصت‌ها نسبتاً خوب و جامع ترسیم گردید که باید در برنامه‌ریزی‌ها و جهت‌گیری‌های برنامه 97 مورد توجه قرار گیرد.
رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی عنوان کرد که شورای برنامه‌ریزی کمیته، تدوین رویکردها و جهت‌گیری برنامه‌های اربعین 97 را بر اساس سیاستها و راهبردهای مصوب و ارزیابی‌های انجام گرفته آغاز کرده است که در این جلسه پیشنهاد اولیه شورا مورد بررسی و بحث قرار می‌گیرد تا ان‌شاء‌الله تا پایان بهمن برنامه 97 نهایی شود.
برخی پیشنهادات شورای برنامه‌ریزی همانند موارد ذیل مورد بحث و بررسی قرار گرفت:
- استفاده از ظرفیت نخبگان و مراکز علمی و آموزشی و پژوهشی در گفتمان‌سازی و بازتولید پشتوانه‌های نظری برای اربعین
- توسعه آموزش زائران و کارگزاران
- استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی در معرفت‌افزایی
- توسعه مردمی فعالیت های فرهنگی و آموزشی و تبلیغی با اجرای پیوست فرهنگی
در دومین جلسه کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین که نمایندگان دستگاه‌ها و نهادهای مختلف فرهنگی همانند مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، ستاد بازسازی عتبات عالیات، اوقاف و امور خیریه، بعثه مقام معظم رهبری، قرارگاه فرهنگی خاتم‌الاوصیا، جامعه المصطفی العالمیه، معاونت فرهنگی شهرداری تهران، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، هیأت رزمندگان اسلام، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سازمان بسیج مستضعفین و نماینده برخی گروه‌های مردم‌نهاد به بیان دیدگاه‌ها و نظرات پیشنهادات خود در خصوص رویکردهای کلی برنامه‌های فرهنگی اربعین پرداختند.
حجة الاسلام والمسلمین احمدی، رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین ضمن بیان جهت گیری ها ورویکردهای کلی فرهنگی آموزشی اربعین عنوان کرد: پیشنهاد برگزاری همایش بین المللی اربعین در ایران مورد موافقت رئیس ستاد مرکزی اربعین حسینی کشور قرار گرفت. در این راستا تعدادی از دانشگاه‌ها بخش علمی این همایش را پیش خواهند برد. این همایش همزمان در سال آینده برگزار می‌شود.
وی با بیان این مطلب افزود: سوگواره عبرات در دو بخش داخلی و بین‌المللی برگزار می‌شود که بخش بین المللی با همکاری جامعة المصطفی العالمیة برگزار می‌شود که در این دوره شاهد دو برابر شدن تعداد آثار ارسالی در بخش بین الملل بودیم. همچنین در بخش داخلی دو برابر آثار به نسبت سال گذشته ارسال شده است .
وی اظهار کرد: جلسه شورای برنامه‌ریزی ستاد فرهنگی اربعین با حضور حجت الاسلام و المسلمین اباذری، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق برگزار شد که نکات مهمی درخصوص سیاستها ورویکردها بر اساس سیاست گذاری های جدید مطرح شد.همچنین مقررشد اداره امور مبلغان اربعین به حوزه علمیه واگذار می شود. مراسم ها نیز مانند سال های گذشته به کوشش هیئت رزمندگان اسلام برگزار خواهد شد. کمیته فضای مجازی نیز توسط سراج و اوج پیگیری می‌شود و کمیته هنری شامل بخش امور هنری سازمان اوج، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، حوزه هنری و بعثه مقام معظم رهبری به فعالیت خود ادامه خواهند داد. کارگروه شاهد نیز در قالب کارگروه مقاومت و شاهد مجزا می‌شود.
وی ضمن تشکرویژه ازشورای مراسم اربعین اعلام کرد: تمام سخنرانان، مداحان و قراّئی که در اربعین حضور پیدا کرده بودند به صورت افتخاری به این جریان عظیم فرهنگی و معنوی اعزام شدند که این رویکرد ارزشی است و باید حفظ شود؛ همچنین مساله هماهنگی مبلغان ومبلغه ها از مبدا به همراه موکب ها ضمن اینکه در برخی از استان ها موفقیت خوبی داشتیم ، باید به طور جدی پیگیری شود.
مدیر کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین از 9 تهدید در ایام اربعین یاد کرد و افزود: از آن جمله می توان به تهدیدات اربعین در فضای مجازی، خرافه‌گرایی، احیای تنش‌های قومی، تقابل اربعین با مشکلات کشور، رقابت‌های ناسالم، توجه به کمیت اربعین و ایجاد نهادهای موازی اشاره کرد.
به گفته حجت‌الاسلام احمدی، در همین راستا می‌توان از نقاط قوت چون برپایی دو همایش با خبرنگاران و مستندنگاران یاد کرد. تدوین برنامه جامع فرهنگی که امسال کامل خواهد شد از دیگر نقاط قوت اربعین سال ۹۶ بود. تولید و توزیع محصولات فرهنگی، تهیه راهنمای زائر، ارائه کتاب ره‌توشه به سه زبان، عرضه مجله عربی دو فصلنامه مشترک میان علمای ایران و عراق، داشتن متولی در عراق و نظارت بر دستگاه ها و برگزاری جلسات توجیهی از جمله این نقاط قوت به شمار می آیند.
وی افزود: ۳۷۰ اقدام در ذیل103 راهبرد طی سال گذشته انجام شد. جهت‌گیری ستاد مرکزی اربعین در سال ۹۷ بر کیفیت و رویکردهای فرهنگی متمرکز است. آموزش مردم و اطلاع رسانی آنان سبب مدیریت سفر اربعین توسط مردم خواهد شد. در این راستا باید به آموزش و توجیه مردم توسط ائمه جمعه، رسانه ملی و سازمان های مردمی بپردازیم. تمرکززدایی از تهران و توجه به استان ها از موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
حجت‌الاسلام احمدی همچنین گفت: نیازمند حمایت دستگاه‌های اجرایی هستیم تا فعالیت‌ها به خوبی و با کیفیت بهتری انجام شود.
سردار مداحی، رئیس هیئت رزمندگان در این نشست اظهار کرد: ۷۲۹ مراسم طی دوره گذشته برگزار شد. ما در چهار نقطه نجف، کربلا، کاظمین و مسیر نجف تا کربلا مستقر بودیم. 88 مراسم در نجف، ۱۷۶ مراسم در کربلا، ۱۶ مراسم در کاظمین و ۲۰۹ مراسم در مسیر نجف تا کربلا و240 برنامه ویژه صبح ها در اماکن مختلف، برگزار شد که یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر را تحت پوشش خود قرار داد. جزءخوانی قرآن کریم از جمله برنامه‌های بود که در کنار مداحی، روضه خوانی و سخنرانی برگزار می‌شد.
وی افزود: 5 موکب در نجف در اختیار داشتیم، همچنین مسجد براثا در کاظمین در اختیار ما بود. عمودهای مختلفی از جمله ۲۸۵، ۷۰۸، ۷۸۰ و ... نیز در اختیار هیئت رزمندگان قرار داشت. به منظور برپایی بهتر مراسم اربعین لازم است ترکیبی در استان‌ها مشتمل از سازمان ها، مشخص و تعیین شود تا بتوان بر برنامه های استانی و اعزام مداحان و سخنرانان نظارت بیشتری داشت.
حجت الاسلام و المسلمین مرادی، نماینده جامعة المصطفی العالمیة با اظهار اینکه ۷۵۰ نفر از دانشجویان اهل تسنن به مراسم اربعین اعزام شدند، گفت: هماهنگی اعزام از ۱۴ کشور انجام شد و محتوای اربعین به 9 زبان رسمی و ۱۲ زبان محلی تولید شد. برای نخستین بار موکب عمود ۱۰۹۷ با حضور 35 ملیت راه اندازی شد. همچنین 8 موکب ملیتی هم در مسیر برپا شد. 1170 اثر به جشنواره عبرات رسیده است که مراحل پایانی ارزیابی را سپری می‌کنند. همچنین در راستای نشست‌های علمی فرهنگی 14 نشست در کشورهای دیگر و 30 نشست در ایران برگزار کردیم و اجلاس گروه های انحرافی برگزار شد. راه اندازی فعالان فرهنگی در کشورها که شامل ۱۴۰ فعال فرهنگی، در هر کشور دو نفر بود، از جمله اقداماتی است که این مرکز انجام داده است.
حجت الاسلام و المسلمین موسوی، نماینده سازمان اوقاف و امور خیریه درکمیته فرهنگی وآموزشی از یک اقدام اثرگذار یاد کرد و گفت: موکب‌های مشترک بین ایران و عراق در مسیر سامرا زمینه‌ساز بسیاری از خیرات و برکات گردید. روزانه ۳ تا ۴ هزار زائر پاکستانی از مرز میرجاوه وارد ایران می‌شدند و پس از طی مسیر در شهرها و زائر‌سراها به سمت عراق می‌رفتند.
یکی از نکات قابل توجه درخصوص این زائران این بود در پاکستان تحت فشارهای بسیار قرار داشتند واین در حالی بود که آنان با حضور در ایران با تکریم و مهمان نوازی ایرانیان و سپس عراقی‌ها مواجه می شدند. وی همچنین از برگزاری جلسات مشترک اعتاب مقدسه خبر داد.
کاظمی، معاون فرهنگی ستاد بازسازی عتبات با اظهار اینکه قرارگاه ما در سامرا فعالیت خوبی از خود نشان داد، افزود: می‌توان ارتباط بهتری با زوار کشورهای دیگر برقرار کرد. برای ارتباط بهتر با مردم اهل تسنن عراق نیز نیازمند برنامه ویژه هستیم. بهتر است در حوزه فیلم، عکس و هنرهای تجسمی دست به توسعه بزنیم هنرمندان باید به حضور در این مراسم تشویق شوند و نگاه خود را انعکاس دهند. بهترین راه مردمی کردن اقدامات فرهنگی، استفاده از موکب ها و موکب‌داران است.
عامریان، دبیر کارگروه فرزندان شاهد و ایثارگر نیز عنوان کرد: مانور شیعه سبب متفاوت شدن اربعین می شود. باید اقدامات جهت داده شده و به سمت جبهه مقاومت برود.
توکلی، دبیر کارگروه علمی همایش اربعین اظهار کرد:
مسأله مهم، شناسایی اساتید و نخبگان بین‌المللی است و اینکه بتوان مسائل مهم جهان اسلام را با استفاده از ظرفیت نخبگان جهان اسلام حل نمود. اربعین بهترین فرصت برای دسترسی به اندیشمندان سایر ملل است.
سرکار خانم فاطمی، نماینده وزارت کشور در ستاد مرکزی اربعین، نیز با اشاره به اینکه فعال شدن استان ها از جمله مسائل مهم در این عرصه به شمار می آید، گفت: ۳۱ کمیته استانی متناظر با کمیته فرهنگی داریم که از هم اکنون باید در شهرستان ها فعال شوند. همچنین باید وحدت رویه حفظ شود و استفاده از ظرفیت هیئات و مساجد موضوع بسیار مهمی است که باید مورد عنایت قرار گیرد.
حجت الاسلام و المسلمین ضیائی، نماینده حوزه علمیه قم در این نشست اظهار کرد: توجه به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب نکته حائز اهمیت است. باید اندیشه‌های ایشان را در این باره احصاء کرد. تمدن سازی در اربعین و ایجاد امت اسلامی واحده، همچنین توجه به ظرفیت نخبگان و ظرفیت ادیان و فرق از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار بگیرد. لازم است در حوزه های مرتبط با اربعین طرح های پژوهشی صورت بگیرد که حوزه با در اختیار داشتن ۱۸ انجمن تخصصی، آمادگی انجام این پژوهش ها را دارد.
در پایان جلسه از زحمات ویژه جاب آقای علی اکبر مداحی، رئیس شورای مراسم کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین و همکاران معزز ایشان در برگزاری محافل و مجالس حسینی تقدیر و تشکر ویژه از سوی ریاست محترم کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین به عمل آمد.