یکشنبه 4 آذر 1403

07 خرداد 1396

لزوم بهره‌گیری از ارجاعات تاریخی اربعین در شعرسرایی

شاعر آئینی کشورمان با اشاره به اینکه شعرسرایی درباره اربعین نباید صرف پرداختن به شور و هیجان باشد، تصریح کرد: ارائه ارجاعات تاریخی، حماسه و حرکت در این حوزه، لازمه شعر اربعین است


محمد غفاری،‌ شاعر آئینی کشورمان که سفرنامه‌ای درباره اربعین نیز در دست نگارش دارد، در گفت‌وگو با کمیته فرهنگی آموزشی ستاد مرکزی اربعین، درباره پیش‌زمینه و اطلاعاتی که یک شاعر برای سرایش شعر در حوزه اربعین باید از آنها برخوردار باشد، گفت: اربعین در چند سال گذشته پدیده متفاوتی از نظر اجتماعی و فرهنگی بوده است که پرداختن به آن در حوزه‌های مختلف ادبی از جمله شعر و داستان نیز نگاه ویژه‌ای می‌طلبد. شاعران و نویسندگان طی سال‌های اخیر فعالیت‌های خوبی را در این حوزه از خود نشان داده و آثار مناسبی را تولید کرده‌اند.

وی با بیان این مطلب افزود: شاید مهمترین ویژگی که باید به آن پرداخته شود و کمی تاکنون از آن غافل بودیم، این بوده است که اشعار آئینی بیشتر به یک احساس صرف پرداخته‌اند. برای مثال در حوزه اربعین، شور و هیجان زیارت و حسی پرشور که فقط برای زیارت و رفتن به سفر وجود دارد را شاهد هستیم.

غفاری ادامه داد: چنین اشعاری جهان‌بینی لازم را ندارد. اربعین تنها پدیده‌ای است که فرهنگ‌های مختلف را درگیر کند و کمتر پیش می‌آید وقایع دیگر مانند آن باشند. این حوزه به فرهنگ‌های متفاوت ایران، عراق، شیعیان می‌پردازد. اتفاقاتی که در این جریان روی می‌دهد و حرکت پیاده‌روی که بخش مهم زیارت را شامل می‌شود کمتر در اشعار قابل مشاهده است. البته در برخی از شعرها به چنین رویکردی اشاره شده که خوب است، ولی احساسات، شور و هیجان روی این موضوع سایه گسترده است. 

وی اظهار کرد: ویژگی مهم یک شاعر یا کسی که می‌خواهد برای اربعین شعر بگوید، این است که باید جریان پیاده‌روی اربعین را درک کرده باشد. کسی که به این سفر نرفته و آن را درک نکرده است،‌ نمی‌تواند وقایع را به خوبی منعکس کند. وقتی با شعرایی که در این حوزه کار کرده‌اند صحبت می‌کنم، متوجه می‌شوم که دید آنها در قبل و بعد از سفر بسیار متفاوت بوده و از نگاهی سطحی و احساسی به یک جنبش عظیم تبدیل شده است.

غفاری از نگاه گسترده‌تر و عمیق‌تر شعرا بعد از سفر یاد کرد و با بیان اینکه با این رویکرد حرکتی جدی‌تر در حوزه شعر بروز پیدا کرده است، در پاسخ به اینکه آیا نگاه احساسی به این حوزه سبب لطمه وارد شدن به آن است، گفت: نمی‌توان آن را آسیب برشمرد، ولی صرف پرداختن به مسائل احساسی و شور و هیجاناتی که در این حوزه وجود دارد، ایده‌آل شعر اربعین نیست.

وی تاکید کرد: شعر اربعین باید علاوه بر احساس و شور، حماسه و حرکت نیز داشته باشد و موضع خود را نشان دهد و از موضوعاتی که در حال وقوع است بی‌تفاوت نگذرد. در شعرسرایی برای اباعبدالله(ع) باید از ارجاعات تاریخی و حماسه هم سخن گفته شود و شور و هیجان بر این رویکردها غلبه نداشته باشد