بیستم صفر 61 هجری قمری، چهل روز پس از عاشورای حسینی، دشت نینوا میزبان پیروان راستین امام حسین(ع) و یاران وفادارش بود که برای زیارت آرامگاه آن امام همام راهی این دیار شده بودند.
جابر ابن عبدالله انصاری و عطیه بن سعد عوفی کوفی از نخستین افرادی بودند که آرامگاه اباعبدالله حسین(ع) را زیارت کردند.
جابر ابن عبدالله انصاری، صحابی رسول خدا(ص) بود و عطیه بن سعد عوفی کوفی یکی از بزرگ ترین دانشمندان، مفسران و راویان حدیث شیعه به شمار می رفت.،آن ها از کسانی بودند که خطبه ی ماندگار غدیر را به دورترین سرزمین های اسلامی رساندند و در حفظ و نشر این خطبه که گویاترین و شفاف ترین سند بر حقانیت امام علی(ع) است به عنوان تنها جانشینان پیامبر اکرم(ص) نقش بسیار موثری ایفا کردند.
درک شرایط عراق و دیگر سرزمین های اسلامی پس از رخداد عاشورا، وجوه اهمیت حضور جابر ابن عبدالله انصاری و عطیه بن سعد عوفی کوفی را بر سر مزار امام حسین(ع) بیش از پیش آشکار می سازد.
این چهره های برجسته ی مذهب شیعه، هنگامی مزار سومین پیشوای شیعیان جهان را زیارت کردند که کمی پیشتر از آن اسیران واقعه ی عاشورا را به شام آورده بودند.
بنابراین در چنین شرایطی ورود جابر ابن عبدالله انصاری و عطیه بن سعد عوفی کوفی به کربلا در اربعین و زیارت مزار سید الشهداء، نشانه ی ایمان ناب آنها محسوب می شد.
عمادالدین قاسم طبری آملی در کتاب «بشارة المصطفی» از مهم ترین منابع روایی شیعه، کیفیت زیارت جابر انصاری در چهلمین روز شهادت امام حسین(ع) از زبان عطیه بن سعد نقل کرده است. این مفسر از شیدایی عاقلانه ای سخن به میان آورده که از حق طلبی و امام شناسی نابی برخاسته است.
به روایت این دانشمند، جابر انصاری پس از غسل در فرات به سمت مزار اباعبدالله الحسین(ع) حرکت کرد. آنگاه اطراف مزار امام حسین(ع) را از نظر گذراند و گفت: 'سلام بر شما که در راه حسین(ع) فدا شدید و در رکابش جان باختید. گواهی میدهم که شما نماز را به پا داشتید، زکات را پرداختید، امر به معروف و نهی از منکر کردید، با کافران جهاد کردید و آن قدر خدای را عبادت کردید تا مرگتان فرا رسید. به خدایی که محمّد(ص) را به پیامبری برگزید سوگند که ما نیز در آنچه انجام دادید شریکیم'.
عطیه بن سعد در این هنگام می گوید: 'ای جابر چگونه؟ ما که در دشتی فرود نیامدیم، از کوهی بالا نرفتیم و شمشیری نزدیم. ولی این گروه میان سرها و پیکرهایشان جدایی افتاد و فرزندانشان یتیم و زنانشان بیوه شدند'. جابر انصاری پاسخ می دهد که پیامبر اکرم(ص) فرمودند: 'هر کس گروهی را دوست بدارد با آنان محشور می شود و هر کس از کار گروهی راضی باشد، با آنان شریک است.'
اینک که 14 سده از شهادت امام حسین(ع) می گذرد، دشت نینوا هم چنان شاهد حضور عاشقان و پیروان سومین پیشوای شیعیان جهان بوده و میزبان دل سوختگانی است که به زیارت آرامگاه امام مظلومشان شتافته اند و چه نیک خاتم پیامبران فرمودند: «همانا به خاطر کشته شدن حسین(ع) حرارت و گرمایی در قلب مومنان ایجاد شده است که تا ابد سرد نمی شود'.
رمز رستگاری و سعادتمندی ابدی یاران امام حسین(ع) و بزرگانی همچون جابر انصاری و عطیه بن سعد، این است که امام زمان خویش را به خوبی شناختند و در مسیر حق گام برداشتند و این همان چیزی است که باید همواره از پروردگار بخواهیم که زندگی ما را با عشق و معرفت به حضرت محمد(ص) و خاندان پاکش عجین فرماید و بر همین حال نیز از دنیا ببرد و ما را در راه امام حسین(ع) و یارانش ثابت قدم بدارد.
* با الهام از کتاب های «جامع احادیث الشیعه و بحارالانوار*