دوشنبه 5 آذر 1403

03 بهمن 1402 - 08:49

حجت‌الاسلام حمید احمدی

اعتکاف حضور در ضیافت و حریم قدسی!

با افول حیات دینی و غروب تجربه‌های اشراقی و غیبت انسان نورانی در عصر مدرنیته ، فرهنگ و زندگی انسان از سنت و میراث حیات معنوی تهی شده و تلاش گردید تا تجربه‌های عمیق و زنده انسان نیز از امر قدسی و الوهیت از کانون فرهنگ و زندگي جوامع و جمیعت‌ها به پیرامون رانده شود اما واقعیت این است که امر قدسی چونان زیبایی چیزی نیست که بتوان ریشه‌های آن را از ساحت وجود آدمی و فرهنگ و زندگي آدمیان برای همیشه برکند.


اعتکاف حضور در ضیافت و حریم قدسی!

 

با افول حیات دینی و غروب تجربه‌های اشراقی و غیبت انسان نورانی در عصر مدرنیته ، فرهنگ و زندگی انسان از سنت و میراث حیات معنوی تهی شده و تلاش گردید تا تجربه‌های عمیق و زنده انسان نیز از امر قدسی و الوهیت از کانون فرهنگ و زندگي جوامع و جمیعت‌ها به پیرامون رانده شود اما واقعیت این است که امر قدسی چونان زیبایی چیزی نیست که بتوان ریشه‌های آن را از ساحت وجود آدمی و فرهنگ و زندگي آدمیان برای همیشه برکند.

رغم همه تلاش‌ها و جنجال‌ها از دور کردن آدمی از کانون‌ها ، سنت‌ها و آئین‌های نورانی و قدسی نتوانستند از توجه و رغبت انسان سرگردان و رها شده در برهوت مدنیت مدرن او را از حضور در آستان‌های رفیع و ساحت‌های مقدس و حریم‌های قدسی بی‌نیاز و جدا سازند و امروز با آغاز و احیای دوره نو معنویت‌گرایی و دین مداری که از پژواک انقلاب اسلامی است، توجه بنیادی و عمیق و شدیدتر از کشش‌های دیگر عرصه‌های زیبایی ، بیش از هر زمان ، این حضور قدسی جلوه‌گری می‌کند و به تجربه در می‌آید. 

اعتکاف اقشار مختلف از لایه‌های گوناگون جامعه به ویژه جوانان در مساجد از جلوه‌های این جذبه‌های روحانی و معنوی است که هر سال گسترده‌تر و پرشورتر می‌شود و مرزها را در نوردیده است.

مدنیت باختر تمام و تلاش خود را صرف آن نمود تا بدیل‌هایی از فضاها و محیط‌های بسیار مجلل و پر زرق و برق از پیامبران عصر مدرنیته تا سلوک‌های معنوی کاذب و بی‌بنیان را برای جایگزینی دست و پا نماید اما هرگز نتوانست کانون توجه مردم را از جان‌های پاک و معنویت ناب و بی‌آلایش قدسی به دیگر سو برگرداند.

این نیاز درونی و سنت الهی است که همواره انسان‌ها برای اتصال به خالق نور به آن نور نور به اماکن نورانی و ساحت‌های نورانی به عنوان تجدید عهد و تقویت شعاع نورانی وجود رجوع نموده و مجذوب آن گردند.

 و این درست در تقابل با بنیان‌های معرفتی مدرنیته باختر است که پی‌آمد آن به محاق رفتن دین و انسان بریده از ملکوت و منبع وحیانی است که آدمی صرفا زمینی، تاریخی و مستقل و خودبنیاد انگاشته می‌شود .

 در مقابل آن ، اعتکاف بر اندیشه‌ای استوار است که انسان را در نشئه حضور، مظهر و اسمای خداوندی دانسته و آن را وجودی وابسته به وجود مطلق می‌داند. در این نگاه انسان فی‌نفسه روحانی و معنوی است اگر غفلت‌هاو نسیان‌ها غباری بر این وجود 

افکنده، نیازمند تلنگر و بازخوانی و تأمل در خویشتن است تا با باز‌آگاهی جوهره‌ انسانی‌اش را احیا کند.

همین جوهره پاک انسانی است که آدمی را مجذوب جان‌های پاک ، نورانی ، ساحت‌ها ، اماکن و آئین‌های پاک و روحانی کرده و به آن‌ها عشق و ارادت می‌ورزد و اعتکاف از جلوه‌های این عشق پاک و ارادت بی‌غش اهل ایمان است.

اعتکاف سنت و میراث معنوی است که از چرخش‌ها و رویکردهای بنیادین دوره جدید سر برکشیده و در حال گسترش است . 

رهاورد این حضور در ضیافت برای معتکف توسعه نگاه رحمانی و زایش انسان نورانی است که دیگر خود را بریده از ملکوت و محصور در ملک و ماده و مستقل نمی‌پندارد بلکه خود را ربط محض و همه عالم را در محضر ربوبی می‌یابد.

بنابر‌این اعتکاف تذکار و یادآوری این حضور و زدودن زنگار از دل و اوهام از اندیشه و خودیابی و ادراک فقر و وابستگی به حق تعالی است. معتکف به لطف حق توفیق می‌یابد تا وجودش را در محیط و فضای روحانی در معرض نفحه الهی قرار دهد و از وزش نسیم دلکش ملکوتی ، جان و خرد خود احیا نماید و تولدی دیگر داشته باشد. 

جامعه نیز از فیوضات حضور و نگاه خیرخواهانه و خیراندیشانه این جان‌های پاک مهمانان کوی دوست، بهره‌مند و معطر خواهد شد.

     

◇حمید احمدی                                                                                                                                           ۳ بهمن ۱۴۰۲                                                                                                                                              ۱۱ رجب ۱۴۴۵