نشست تخصصی بازتاب حماسه اربعین حسینی از نگاه عکاسان استان قم غروب دوشنبه با حضور حجت الاسلام والمسلمین احمدی رئیس کمیته فرهنگی ستاد مرکزی اربعین در سالن جلسات ساختمان حوزه نمایندگی ولی فقیه در حج و زیارت برگزار شد.
در ابتدای این نشست حجت الاسلام احمدی در سخنانی با خیرمقدم به عکاسان استان قم، برپایی این نشست تخصصی را در راستای اشتراک گذاشتن تجربیات و تحلیل و بررسی شرایط عکاسی در مراسم اربعین بسیار مفید و مؤثر برشمرد.
وی عنوان کرد: در کمیته فرهنگی ستاد مرکزی اربعین ۲۰ دستگاه فرهنگی حضور و مشارکت دارند که تلاش می‌شود برنامه‌هایی در قالب‌های مختلف برای جامعه هدف تدارک دیده شود.
حجت الاسلام احمدی با بیان اینکه قالب عکس ظرفیت‌های خوبی برای نمایش دادن رویدادها دارد، افزود: مراسم اربعین حسینی(ع) در بایکوت رسانه‌ای قرار دارد که انعکاس و نشر تصاویر راهپیمایی اربعین برای شناساندن این حرکت عظیم شیعیان در جهان بسیار تأثیرگذار است و به همین دلیل عکاسان رسالت سنگینی بر عهده دارند تا با همت خود زوایای مختلف این مراسم را به تصویر بکشند.
وی از اعلام آمادگی حوزه نمایندگی ولی فقیه در حج و زیارت برای حمایت از فعالیت‌های عکاسان استان قم در پیاده‌روی اربعین حسینی(ع) خبر داد و گفت: در زمینه برپایی نمایشگاه عکس و چاپ کتاب نیز آمادگی داریم تا با همکاری اساتید این هنر در استان قم و با مشارکت عکاسان این موارد را اجرایی کنیم.
رئیس کمیته فرهنگی ستاد مرکزی اربعین عنوان کرد: کتابی با عنوان سیاست‌های رسانه‌ای پوشش مراسم راهپیمایی اربعین حسینی(ع) را منتشر کرده‌ایم که برای خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای بسیار مؤثر بوده است که جا دارد تا در حوزه عکاسی نیز چنین محتوایی در قالب بایسته‌های عکاسی اربعین حسینی(ع) تهیه و تدوین شود که در این زمینه آمادگی همکاری وجود دارد و امیدواریم این کار با محوریت عکاسان قمی صورت گیرد.
انجمن عکاسان آئینی در قم تشکیل شود
مهدی توکلیان از پیشکسوتان و اساتید عکاسی استان قم نیز در این نشست اظهار داشت: عکاسان استان قم در سال‌های اخیر به صورت گروهی و انفرادی در پیاده‌روی اربعین حسینی(ع) شرکت داشته‌اند و عکاسان کمتر شهری همانند قم به این تعداد برای به تصویر کشاندن حماسه اربعین در این مسیر حرکت کرده‌اند.
وی با تمجید از تلاش‌های عکاسان استان قم در ثبت صحنه‌های به یادماندنی اربعین حسینی(ع) اظهار داشت: به نظر می‌رسد قم این ظرفیت و پتانسیل را داشته باشد که انجمن عکاسان آئینی را تشکیل دهد که امیدواریم این امر با حمایت مراکز مختلف هنری و فرهنگی قم از جمله بعثه مقام معظم رهبری در حج و زیارت محقق شود تا شاهد فعالیت‌های منسجم‌تری از طرف عکاسان دلسوز و متعهد قمی باشیم.
وی ابراز داشت: عکاسان قمی با تجهیزات شخصی خود بدون هیچ چشم داشتی در ایام اربعین حسینی(ع) رهسپار کربلا می‌شوند تا دین خود را با ابزار هنر ادا کنند و این انتظار به حق است که به عکاسان رسانه‌ای قم به صورت ویژه‌ای دیده شود و تسهیلات حداقلی و لازم برای فعالیت آنها در ایام اربعین پیش بینی شود.
توکلیان می‌گوید: به نظر می‌رسد یکی از برنامه‌هایی که می‌تواند برای عکاسانی که قصد عکاسی در مراسم اربعین دارند مفید باشد یادگیری زبان عربی و بومی عراقی است که این امر می‌تواند در ارتباط گیری با موکب داران برای ثبت خدمت رسانی آنها به زائران کمک کند.
وی عنوان کرد: ضرورت دارد برای شناساندن توانمندی‌های عکاسان قمی به کشور نیز اقداماتی صورت گیرد و این سرمایه‌های بزرگ استان می‌بایست معرفی شوند.
نمایشگاه مستقل عکس اربعین عکاسان قمی برپا شود
محسن قائمی دبیر عکس خبرگزاری رسا نیز در این نشست اظهار داشت: در طی این سال‌های اخیر عکاسان قمی حضور فعالی در پیاده‌روی اربعین حسینی(ع) داشته‌اند تا بتوانند لحظه‌های ناب این رویداد بزرگ را ثبت و ضبط کرده و در رسانه‌ها بازنشر دهند.
وی گفت: متأسفانه در ایام اربعین امکانات حداقلی در اختیار عکاسان قمی است و پس از اربعین نیز برنامه‌ای برای برپایی نمایشگاه مستقل عکس اربعین عکاسان قمی از سوی نهادهای فرهنگی و هنری استان تدارک دیده نمی‌شود.
وی در توصیه به عکاسانی که در سال‌های آتی قصد عکاسی در مراسم پیاده‌روی اربعین حسینی(ع) دارند گفت: شناخت درست از این رویداد که سبقه در روایات اهل بیت عصمت و طهارت دارد که امام عسکری(ع) زیارت اربعین را نشانه مؤمن برشمردند می‌تواند در کار عکاسان تأثیرگذار باشد و آثاری که خلق می‌کنند را متفاوت کند.
تجربه عکاسی پیاده‌روی اربعین در مناطق جنوبی عراق
محمد اخلاقی از عکاسان خبری با سابقه قمی نیز در این نشست اظهار داشت: اینکه ما به عنوان عکاس صبر کنیم و چند روز مانده به اربعین تصمیم رفتن به این سفر بگیریم قابل قبول نیست و از همین امروز می‌بایست برای اربعین سال آینده خود را آماده کنیم و برای آن برنامه‌ریزی داشته باشیم.
وی از تجربیات سفر امسال اربعین خود نیز گفت و عنوان کرد: امسال برای اولین بار به اتفاق گروهی از اهالی رسانه حرکت خود را از مناطق جنوبی عراق آغاز کردیم که در حدود ۴۳۰ کیلومتر با کربلا فاصله داشت و این مناطق بسیار بکر و فوق العاده است و سوژه‌های خوبی برای عکاسان به همراه دارد که پیشنهاد می‌کنم سال آینده عکاسان این مسیر را تجربه کنند.
اخلاقی می‌گوید اهالی عراق پیاده‌روی اربعین را تقریباً از ۲۰ روز قبل از اربعین از بصره آغاز می‌کنند که تمامی این مسیر تا کربلا و نجف از سوژه‌های ناب برای عکاسی و ثبت این لحظات پر است.
این عکاس خبری با بیان اینکه در روزهای حضورم در این مسیر پیاده‌روی اربعین با خبر تولد فرزندم مواجه شدم، ادامه داد: در مشورت با همسرم وی عنوان کرد که من و این فرزند نیز دلمان در این مسیر است و هم قدم با شما خواهیم بود که همین موضوع باعث دلگرمی برای ادامه حضورم در مراسم پیاده‌روی اربعین شد.
وی در ادامه به عکاسان حاضر در این نشست توصیه کرد که برای ارتباط گیری بهتر با عراقی‌ها زبان عربی را فرا بگیرند که این امر بسیار برایشان راهگشا خواهد بود.
اخلاقی از سبک عکاسی خود در پیاده‌روی اربعین نیز اینگونه گفت که تلاش کرده تنها یک بُعد از این مراسم را نبیند و در کنار تصاویر سوژه‌ای جمعیت حاضر در این مراسم را هم به تصویر بکشد.
کتاب عکس قم گنجینه‌ای برای معرفی استان
رئیس انجمن عکاسان استان قم نیز در این نشست در سخنانی اظهار داشت: برای ثبت آثار اربعینی عکاسان قمی اقدامات مختلفی از جمله برپایی نمایشگاه عکس و یا چاپ کتاب می‌توان انجام داد که در گام اول تیمی می‌بایست عهده‌دار دریافت آثار عکاسان باشد تا در نهایت در قالب‌های مختلف از جمله برپایی نمایشگاه و چاپ کتاب عکس اربعین در معرض دید عموم قرار گیرد.
ابراهیم سلیمانی عنوان کرد: عکاسان خبری و رسانه‌ای استان قم قابلیت‌ها و توانمندی‌های بسیار خوبی دارند که باید از این ظرفیت استفاده کرد.
سلیمانی با اشاره به تدوین کتاب عکس قم در سال‌های گذشته اظهار داشت: این پروژه در دوره مدیریت آقای دلبری شهردار سابق قم آغاز شد و خوشبختانه با حمایت‌هایی که صورت گرفت دو جلد از کتاب عکس قم به چاپ رسید که ماحصل تلاش عکاسان قمی بوده است.
رئیس انجمن عکاسان استان قم ابراز داشت: این مجموعه کتاب عکس قم را برای موزه‌های مطرح دنیا ارسال کردیم که پس از مدتی با نامه نگاری‌های آنان برای دریافت نسخه‌های بیشتر از این کتاب که در حقیقت گنجینه‌ای برای معرفی قم است مواجه شدیم و امیدواریم کتاب عکس اربعین عکاسان قمی نیز گردآوری و چاپ شود.
وی عنوان کرد: در شهر مقدس قم مراکز فرهنگی و هنری بسیاری از حوزه علمیه و دفتر تبلیغات اسلامی گرفته تا اداره کل ارشاد و انجمن‌ها و نهادهای وابسته به حج و زیارت وجود دارند که جا دارد این ظرفیت‌ها تجمیع شده و اقدامات ماندگاری را در حوزه عکس و عکاسان قمی رغم بزنند.
جشنواره عکس اربعین به صورت اختصاصی برای عکاسان قمی برگزار شود
امیر حسامی نژاد از عکاسان خبری استان قم نیز در این نشست در سخنانی اظهار داشت: امیدواریم این نشست مقدمه‌ای برای تقویت ارتباط عکاسان با بعثه مقام معظم رهبری و سایر نهادهای فرهنگی باشد و فضایی فراهم شود تا عکاسان با دغدغه کمتری بتوانند توان خود را معطوف به خلق آثار هنری به ویژه در ایام اربعین حسینی کنند.
وی گفت: امروز مراسم پیاده‌روی اربعین حسینی(ع) در رسانه‌های کشورهای غربی و غیر اسلامی کمتر منعکس می‌شود و یا حتی در بایکوت خبری قرار دارد؛ یکی از راهکارهایی که می‌توان این رویداد بی‌نظیر را در کشورهای دیگر نیز شناساند دعوت از عکاسان کشورهای غربی برای مشاهده و انعکاس این رویداد است که عکاسان می‌توانند در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی با این افراد ارتباط گرفته و از ظرفیت آنها برای انعکاس عظمت پیاده‌روی اربعین حسینی استفاده کرد.
این عکاس خبری ابراز داشت: امیدواریم بتوانیم با هماهنگی‌هایی که در بعثه مقام معظم رهبری در حج و زیارت صورت می‌گیرد شاهد برپایی جشنواره عکس اربعین به صورت اختصاصی برای عکاسان قمی باشیم و کتاب عکس اربعین عکاسان استان قم نیز با حمایتی که صورت می‌گیرد چاپ شود.
عکاسان توان خود را برای ثبت تصاویر در مسیر پیاده‌روی اربعین معطوف کنند
حمید عابدی از دیگر عکاسان خبری استان قم نیز در این نشست طی سخنانی اظهار داشت: برخی از عکاسان تصور می‌کنند که حتماً می‌بایست در بین الحرمین و حرم‌های مطهر عکاسی کنند در صورتی که نباید اینگونه باشد و همانگونه که از اسم مراسم پیاده‌روی اربعین مشخص است می‌بایست در طول مسیر پیاده‌روی عظمت حضور زائران را ثبت کرد و در حقیقت اصل، موضوع پیاده‌روی اربعین است.
عابدی گفت: اینکه تصور کنیم همه اتفاقات در محدوده حرم‌ها رخ می‌دهد درست نیست و نباید بیش از اندازه برای دریافت مجوز عکاسی در حرم‌های مطهر اصرار داشت.
وی با بیان اینکه تصاویری که در بین الحرمین و یا حرم‌های مطهر ثبت می‌شود ممکن است سال‌های آینده عکاسانی با تجهیزات بهتر این تصاویر را ثبت کنند افزود: در مسیر پیاده‌روی شرایط متفاوت بوده و ممکن است یک عکاس صحنه‌ای را عکاسی کند که این سوژه برای کمتر کسی اتفاق بیفتد.
این عکاس خبری استان قم به عکاسان توصیه کرد: قوانین کشور عراق در ایام اربعین جهت فعالیت عکاسی می‌بایست رعایت شود چرا که عدم رعایت هر یک از عکاسان ممکن است در ادامه فعالیت سایر عکاس‌ها خلل و محدودیت ایجاد شود.
وی با تأکید بر اینکه از امروز باید برای اربعین سال آینده برنامه‌ریزی داشت افزود: باید به سوژه‌ها و موضوعاتی که می‌خواهیم عکاسی کنیم از قبل فکر کنیم و بر روی آن مطالعه داشته باشیم نه اینکه در روزهای اربعین و در حین مراسم پیاده‌روی دنبال سوژه بگردیم که چه جیزی را عکاسی کنیم.
احمد ظهرابی از دیگر عکاسان خبری استان قم نیز در این نشست اظهار داشت: از آنجا که عکاسان خبری روحیه رقابتی دارند در این سفر نیز با همین روحیه ورود پیدا کردم که البته با مشکلات پیش بینی نشده‌ای مواجه شدم از جمله اینکه نتوانستیم مجوز عکاسی در حرم‌های مطهر را دریافت کنیم که همین امر موجب شد تا روند دیگری را برای عکاسی در اربعین انتخاب کنم.
وی گفت: پس از آنکه نتوانستم روند عکاسی خبری را آن گونه که باید و شاید دنبال کنم تصمیم گرفتم تا برای خودم عکاسی کنم و سوژه‌های زیادی در مسیر حرکت ما در اربعین پیش روی قرار گرفت که از جمله آن می‌توان به موکب عشیره آل عیسی در مسیر فرات اشاره کرد که خادمان این موکب برای جابجایی زائران آنها را سوار بر قایق‌هایی می‌کردند تا با اسکان در خانه‌های خود از آنان پذیرایی کنند که ثبت این تصاویر برایم بسیار جالب و خاطره انگیز بود.
ظهرابی ادامه داد: در بازگشت دوباره به کربلا نیز توانستیم در بین الحرمین لحظه‌های عزاداری موکب‌ها را عکاسی کنیم که در مجموع رضایت بخش بوده است.
برخی محدودیت‌ها مانع از ثبت خیل جمعیت زائران در اربعین می‌شود
مهدی بخشی عکاس خبرگزاری مهر نیز در این نشست اظهار داشت: عکاسان خبری در مراسم پیاده‌روی اربعین حسینی(ع) تلاش می‌کنند تا جلوه‌های خبری این رویداد بزرگ را به تصویر بکشند اما وجود محدودیت‌ها مانع از آن می‌شود که بتوانند تصاویری از نمای بالا، خیل جمعیت زائران را به تصویر بکشانند.
وی عنوان کرد: در بررسی روزنامه‌های پس از اربعین حسینی(ع) دیده می‌شود که بیش از ۸۰ درصد روزنامه‌های کشور از تصاویر حضور عزاداران در بین الحرمین به عنوان کانون تجمع اربعین استفاده کردند که البته به دلیل محدودیت فضایی بین الحرمین در مقایسه با جمعیت میلیونی زائران اربعین تنها گوشه‌ای از آن جمعیت را نشان می‌دهد.
بخشی افزود: یکی از مراجع تقلید در دیدار هفته گذشته مسئولان ستاد مرکزی اربعین نیز بیان کرده بودند که باید به گونه‌ای از رویداد اربعین برای به نمایش گذاشتن اقتدار و قدرت شیعیان استفاده کرد و باید برنامه‌ریزی‌هایی برای آنکه این زائران میلیونی در مکانی تجمع پیدا کنند و تصاویر آن به جهان مخابره شود انجام گیرد.
وی بیان داشت: به نظرمی رسد هماهنگی‌هایی می‌بایست با مسئولان عراقی صورت گیرد تا عکاسان ایرانی بتوانند از نماهای بالا، جمعیت میلیون زائران را در مکان‌های مختلف به تصویر بکشند.
عکاس خبرگزاری مهر با بیان اینکه در اربعین امسال با محدودیت‌هایی در صدور مجوزهای عکاسی در بین الحرمین و حرم‌های مطهر مواجه بودیم اضافه کرد: درخواست‌هایی زیادی از سوی عکاسان ایرانی از خبرگزاری‌های رسمی گرفته تا پایگاه‌های خبری شهرها و شهرستان‌های کوچک وجود دارد که صدور مجوز برای این تعداد از عکاسان امکان پذیر نیست که به نظر می‌رسد می‌شود با هماهنگی مسئولان عراقی و عتبه تمهیداتی اندیشید تا عکاسان رسانه‌های شناخته شده و رسمی کشور بتوانند با دریافت مجوز عکاسی کنند.
مقیمی مدیر عامل سازمان فرهنگی هنری ورزشی شهرداری قم و بابایی مسئول سازمان بسیج هنرمندان سپاه قم نیز در سخنان کوتاهی حمایت خود را از فعالیت‌های عکاسان خبری استان قم در زمینه‌های مختلف به ویژه در خصوص پوشش مراسم پیاده‌روی اربعین حسینی اعلام کردند و همت عکاسان خبری قم در به تصویر کشیدن صحنه‌های این رویداد بی نظیر را ستردند.