به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام علیرضا پناهیان، سخنران مذهبی کشورمان در تجمع معماران و شهرسازان حسینی که با موضوع «موکب و سبک زندگی اربعین» به همت مرکز معماری اسلامی حوزه هنری برگزار شد، طی سخنانی با اشاره به اینکه تصریحات و تأکیدات فراوانی برای پیاده روی به ویژه پیاده روی برای زیارت از ائمه معصوم(ع) رسیده است، گفت: این تأکیدات به حدی است که در برخی روایت‌ها فرموده‌اند که هیچ عبادتی با فضیلت‌تر از پیاده روی نیست. اولین جایگاهی هم که پیاده روی در یک عبادت تجربه می‌شود مناسک حج است. طواف، سعی بین صفا و مروه و مراحل مواقفی که بعد از طواف در عرفات، مشعر و منا هست نیز نیاز به پیاده روی دارد. به این امور پیاده روی برای زیارت خانه را باید اضافه کرد که برای آن ثواب زیادی ذکر شد و ائمه(ع) عموماً مکرر به صورت پیاده به خانه خدا مشرف می‌شدند. امام زین العابدین (ع) ۳۰ بار پیاده مسیر حج را طی کرده‌اند.
وی ادامه داد: پیاده رفتن برای زیارت اولیای خدا تأکید شده و حتی در زمان حیات ائمه(ع) این پیاده رفتن برای دیدن امام در تاریخ ثبت شده است. در خصوص زیارت قبر ائمه به ویژه امام حسین (ع) و حضرت علی(ع) پیاده روی کردن از تأکیدات بسیار و ثواب‌های بی‌نظیری است که نمی‌توان ثواب این زیارت را ذکر کرد. گاهی از امام صادق(ع) می‌پرسیدند که شما خیلی به زیارت حرم تأکید می‌کنید ثواب این زیارت را برای ما تشریح کنید که حضرت به جای بیان ثواب زیارت امام حسین(ع) شروع می‌کردند در خصوص پیاده رقتن به زیارت امام حسین(ع) صحبت کردن تا بر پیاده رفتن به این زیارت تأکید کنند.
این سخنران مذهبی کشورمان اظهار کرد: در تاریخ هم این پیاده روی مرسوم بوده حتی غیر از اربعین در هر زیارتی سعی می‌کردند مسیر زیارت امام حسین را پیاده بروند. البته این اقدام بیشتر رسم علما و خواصی از دوستان و محبان اهل بیت بوده است. اما طی ۵۰ تا ۶۰ سال اخیر موانعی برای این پیاده روی ایجاد شد که این پیاده روی مخفیانه انجام می‌گرفت، اما بلافاصله بعد از سقوط صدام پیاده روی به صورت آشکار شروع شد و ظرف دو سال کل کشور عراق را تحت تأثیر قرار داد بدون اینکه کسی این مسئله را تبلیغ یا سازماندهی کند، مردم خودشان در یک همایش باشکوه این شرایط را ایجاد و تعداد زائران را به سرعت به ۲۰ میلیون رساندند.
وی با اشاره به اینکه این سفر یک هفته تا ۱۰ روزه تدارکات زیادی نیاز دارد، گفت: توقع زائران کم و محبت پذیرایی کنندگان بسیار زیاد است و موجب شده این همایش باشکوه رقم بخورد و سایر علاقه‌مندان هم به سرعت از ایران و سایر کشورهای اسلامی اضافه شدند و تازه بسیاری لذت زیارت امام حسین را در پیاده روی اربعین احساس کردند.
حجت‌الاسلام پناهیان گرد هم آوردن ملت‌ها و نزدیک کردن دل‌ها را از نتایج این پیاده روی برشمرد و گفت: این پیاده روی تأثیرات زیادی را بر مسلمانان سایر کشورها و غیر مسلمانان داشته‌است.
در مسیر پیاده‌روی اربعین غذاهای چرب و شیرین نخورید
وی در ادامه سخنان خود به بیان بخشی از آداب زیارت امام حسین(ع) پرداخت و اظهار کرد: در مسیر زیارت امام حسین آدابی ذکر شده است مثل اینکه غذای چرب و شیرین نباید زیاد خورد که منظور غذای خیلی مرغوب و غدایی است که در مراسم‌های عروسی و ... می‌خورند. امام صادق(ع) وقتی در مسیر زیارت بودند غذای خوبی برایشان آوردند که حضرت فرمودند مگر ما به عروسی می‌رویم ما به کربلا می‌رویم غذای عزاداران را برای ما بیاورید. این توصیه به دلیل محبت به زائران این مسئله غالباً رعایت نمی‌شود و پذیرایی کنندگان دوست دارند سنگ تمام بگذارند ولی به هر حال سبک گرفتن و تفریحی برخورد نکردن جزو توصیه‌های این سفر هست.
حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: کمک کردن و خدمت کردن به زائران هم جزو سنت و سیره است و شاید اولین کسی که شروع به پذیرایی از زائران امام حسین(ع) کردند خود امام سجاد(ع) باشند که ایام عزا اجازه نمی‌دادند عزاداران خودشان غذا طبخ کنند و این غذا دادن به عزادار از آدابی است که در زمان حضرت رسول(ص) آغاز و باب شده است. اما متأسفانه ما در ایران برعکس اجرا می‌کنیم و هر کسی عزادار شد به دیگران غذا می‌دهد در حالی که عزادار نباید غذا طبخ کند بلکه دیگران باید برای خانواده عزادار غذا تهیه کنند.
وی افزود: اطعامی که در اربعین صورت می‌گیرد نیز شبیه بسیاری از اطعام‌هایی که ما در محرم داریم نیست. در ایام محرم معمولاً متمولان و افراد برخوردار بانی تهیه غذا و خرج هیئت می‌شوند و زیاد رسم نیست اطعام ایام محرم توسط افراد کم بضاعت صورت بگیرد، اما در اربعین قدم به قدم که حرکت می‌کنید همان خرما یا میوه‌ای که به شما تعارف می‌شود، شاید تمام دارایی آن فرد باشد که به لب جاده آورده و تقدیم می کند و این امری مرسوم در عراق است.
آیت‌الله‌العظمی سیستانی فرمودند پیاده روی اربعین حتی به حوزه نیز نباید منسوب شود
پناهیان گفت: یکی از زائران تعریف می‌کرد که میهمان خانه‌ای شدیم که شکل بسیار فقیرانه‌ای داشت اما سفره‌ای بسیار مجلل و رنگین برای ما گسترده بودند ما با اصرار سؤال کردیم که شغل شما چیست که به ما گفتند دستفروش هستند اما هر روز بخشی از درآمدشان را برای ایام اربعین کنار می‌گذارند و اینگونه با چنین عشق و شوری این پذیرایی شکل می‌گیرد. خدمت آیت‌الله العظمی سیستانی رسیدم ایشان فرمودند سعی ما این است که این حرکت حتی به حوزه علمیه هم منسوب نشود؛ کار خود مردم است و نمی‌خواهیم این کار را مدیریت کنیم همه آنچه می‌بینید کار مردم است. که من خدمت ایشان عرض کردم در ایران هم کار مردمی است و هر حرکتی صورت می‌گیرد معمولاً مردمی است.
وی ادامه داد: یکی از علمای نجف که در مسیر موکب ایجاد کرده بود عنوان می‌کرد که اوایل دیگر علمای نجف از من سؤال می‌کردند که چه کسی موکب‌ها را هماهنگ می‌کند که من پاسخ می دادم کاملاً مردمی هستند.
آنهایی که اربعین را تجربه می‌کنند دیگر نمی‌توانند آن را ترک کنند
این سخنران مذهبی کشورمان در ادامه به سایر مسیرهای پیاده روی اربعین که خلوت‌تر هستند و مجال خلوت و تفکر بیشتری به زائران می‌دهند مثل مسیر کنار رود از نجف به کربلا یا مسیر موصل به کربلا اشاره کرد و گفت: حالی را تصور کنید که وقت وصل شدن در روضه‌ها به شما دست می‌دهد، آن لحظه‌ای که به قول معروف سیمتان وصل می‌شود و عشق و وصل را تجربه می‌کنید، آن یک لحظه وصل روضه در پیاده روی اربعین به چند روز افزایش پیدا می‌کند و این اتفاق عجیبی است همین مسئله است که موجب می‌شود آنهایی که مشرف می‌شوند دیگر نمی‌توانند آن را ترک کنند.
انتظار داری هر لحظه شانه به شانه حضرت حجت(عج) شوی
حجت‌الاسلام پناهیان با اشاره به اینکه هیچ جای دیگری نمی‌توان چنین لذتی را تجربه کرد، گفت: در این مسیر حضور حضرت حجت (عج) چنان مشهود است که هر لحظه انتظار داری شانه به شانه حضرت قرار بگیری و عنایت ایشان شامل حال تو شود و یکی از نشانه‌ها محبتی است که در این مسیر نسبت به همه حس می‌کنی و این محبت را امام حسین (ع) ایجاد کرده است.
وی مسیر پیاده روی اربعین را مسیر و خلسه معنوی عنوان و اظهار کرد: این مسیر مسجدی است که از ابتدا تا انتهای آن را مردم راه می‌روند. برخی ذکر می‌گویند و برخی قرآن و ادعیه گوش می‌دهند. مسیر تجربه لذت معنوی و ذکر با توجه و احساس قلبی است. شیرینی این مسیر را رزمندگان در شب‌های عملیات تجربه کرده‌اند. هر کس در این مسیر قدم برمی‌دارد ثواب شهیدی را دارد که در خون خود غلطیده است.
اندیشه انسان در مسیر پیاده روی اربعین باز و آماده فهمیدن بسیاری از معارف می‌شود
پناهیان در توصیف حالات مسیر پیاده روی اربعین افزود: اندیشه انسان در این مسیر باز و آماده فهمیدن بسیاری از معانی عمیق می‌شود به نحوی که جلسات و بحث و گفت‌و‌گوهای این مسیر اثر فراوان‌تری بر دل و بهترین تفکر و حکمت بر قلب‌ها ایجاد می‌کند و این حالتی که حتی در بهترین جلسات با بهترین مستمعین در شهر نصیب افراد نمی‌شود. به همین دلیل است که افرادی که سال اول این مسیر را دو روزه طی کردند، سال‌های بعد سه روزه، چهار روزه و حتی پنج روزه این مسیر را طی می‌کنند تا بیشتر از فیوضات آن بهره‌مند شوند.
نباید محل سخنرانی و عزاداری از راه پیاده روی فاصله داشته باشد
این سخنران مذهبی کشورمان در خصوص ساخت موکب در مسیر اربعین نیز گفت: کار هنرمندانه و عارفانه‌ای می‌خواهد تا به الگوی مناسب موکب اربعین برسید و درک معنوی شما را در این مسیر کمک خواهد کرد. برخی از موکب‌های مسیر ابتدا محل ارائه خدمت، بعد محل استراحت و بعد در انتهای موکب محل برپایی مراسم عزاداری را ایجاد کرده‌اند برخی هم برعکس. موکبی که در ابتدای استقرار خود محلی برای عزاداری و مراسم درنظر گرفته است از این مسیر الهام می‌گیرد و مردم نیز از مراسم این موکب الهام می‌گیرند؛ نباید محل سخنرانی و عزاداری از راه پیاده روی فاصله داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر این راه را عبادتگاه بدانیم آنوقت به این فکر خواهیم کرد که عبادتگاه باید چه محیطی داشته باشد؛ اگر به این فکر کنیم قدر مسلم طراحی موکب‌ها متفاوت خواهد شد. همچنین دیدن نماز جماعت کنار جاده بسیار دلچسب است و نباید هیچ حائلی بین نماز و این راه وجود داشته باشد و محل‌های کنار جاده را حداقل باید محل‌های عبادت در نظر گرفت.
پیاده روی اربعین در تابستان شب هنگام انجام می‌شود/ حسینیه‌های سوئیت نشود
حجت‌الاسلام پناهیان ادامه داد: در ساخت موکب باید به تفکیک مناسب محل استراحت بانوان و آقایان توجه کرد اما نباید به این صورت باشد که محل عزاداری بانوان را خیلی از محل پیاده روی دور کنید. پیاده روی اربعین از این پس در تابستان خواهد بود و پیاده روی در شب صورت خواهد گرفت که از لذت بیشتری برخوردار است اما باید به فکر نورپردازی این مسیر و نیز تهیه وسایل سرمایش مناسب بود. همچنین باید محل استراحت همه در یک حسینیه مشترک ایجاد شود و تا جای ممکن این حسینیه‌ها به سوئیت تبدیل نشده حالت تشریفاتی پیدا نکنند. البته متأسفانه در برخی از مناطق شاهد هستیم که این اتفاق افتاده است ولی باید بنا براین باشد که مردم کنار هم جمع شوند و این کنار هم بودن موضوعیت دارد.
وی افزود: در خصوص نمادها هم باید به طرح‌ها و نمادهای ویژه مسیر مثل خیمه که متعلق به راه است برسیم نه نمادهایی که مربوط به حرم‌ها است به نحوی که وقتی کسی تصاویر این مسیر را می‌بیند متوجه شود که اینجا یک محل عبادت و مسیر کربلا است.