یکشنبه 4 آذر 1403

21 فروردین 1396

تفسیر و توضیح آیات تلاوت شده توسط سیدالشهدا(ع) از مدینه تا کربلا

مسئول کارگروه آموزش و تولید محتوای کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین از تدوین کتابی با عنوان «آیات قرآن در کلام و نهضت حسینی(ع)» خبر داد که به تفسیر و شأن تلاوت آیات قرآن کریم توسط سیدالشهدا(ع) در مسیر مدینه تا کربلا می‌پردازد.


حمید مروجی طبسی، کارشناس مسئول آموزش بعثه مقام معظم رهبری در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره کتاب «آیات قرآن در کلام و نهضت حسینی(ع)» که به‌زودی رونمایی می‌شود، گفت: این کتاب شامل آیاتی است که امام حسین(ع) در هنگام خروج از مدینه به سمت مکه و در مسیر حرکت از مکه به کربلا و در روز عاشورا قرائت کرده و یا آیاتی است که سر ایشان بر روی نیزه تا شام تلاوت کرده‌اند. این آیات جمع‌آوری شده است و در ویراست اول کتاب که منتشر شده با تکرار در چند نوبت آورده شده است که ۴۰ آیه از آیات تلاوت شده حضرت با تکرار و ۳۲ آیه نیز بدون تکرار بیان و آورده شده و تفسیر آیات به صورت مختصر از چهار تفسیر نمونه اثر آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی، ‌المیزان نوشته علامه طباطبایی،‌ ‌نور اثر حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی و تسنیم اثر آیت‌الله العظمی جوادی آملی ارائه شده است.

وی با بیان این مطلب، در ادامه توضیحاتش افزود: ترجمه هر کدام از آیات تلاوت شده نیز آورده شده است و شأن تلاوت آن آیات توسط امام حسین(ع) که بر مبنای چه اتفاقی قرائت شده بیان شده است. همچنین تفسیر آیات نیز در کنار این توضیحات در کتاب آمده است.

مسئول کارگروه آموزش و تولید محتوای کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین درباره اینکه چرا به فکر نگارش این کتاب افتاده است، توضیح داد: با توجه به حوزه فعالیتی که درباره مبلغان برای شرکت در موسم اربعین و کاروان‌های عتبات عالیات دارم و بر اساس نیازی که در این دو حوزه احساس شده است، با مشورت اساتید و کارشناسان مرتبط با این حوزه به این نتیجه رسیدیم که باید متنی آماده شود که بتواند منبع و مرجعی معتبر برای این حوزه باشد و در عین حال به صورت مختصر ارائه شود و کاربردی نیز باشد که علاوه بر اینکه قابلیت استفاده برای مبلغان را داشته باشد، عموم مردم هم بتوانند از آن استفاده کنند.

مروجی در ادامه توضیحاتش افزود: این موضوع به صورت پراکنده در کتب تاریخی و مقاتل مختلف آورده شده، ولی دسته‌بندی نشده است و مطالب مختلفی را علاوه بر موضوع آیات قرآنی تلاوت شده از سوی امام حسین(ع) شامل می‌شود، از این‌رو قابل استناد نیست. علاوه بر این، آیات از سوی امام تفسیر شده که در منابع جداگانه آورده و به صورت مفصل کار شده است. اثر تدوین شده حاضر مورد استناد است که در مسیر حرکت سیدالشهدا(ع) از مدینه به کربلا و در مقطعی خاص از تاریخ مورد استفاده قرار گرفته است.

وی درباره تعداد فصول و مباحث هر کدام از آنها چنین گفت: این اثر در چهار فصل نگاشته شده است. در فصل اول آیات تلاوت شده توسط امام در مدینه و در هنگام ورود به مکه بیان شده‌ است. در فصل دوم آیاتی آورده شده است که سیدالشهدا(ع) در مسیر مکه به کربلا بوده‌اند. آیاتی که در روز عاشورا و طی ایراد سخنرانی و خطبه و در بالای سر شهدای کربلا تلاوت شده‌اند در فصل سوم بیان شده است. فصل پایانی نیز شامل آیاتی است که سر مقدس در بالای نیزه تلاوت کرده است.

مسئول کارگروه آموزش و تولید محتوای کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین عنوان کرد: به منظور چاپ ویراست دوم این کتاب که به زودی راهی بازار نشر می‌شود،‌ به پررنگ کردن بخش تبلیغی وجوه مختلف اربعین پرداخته‌ایم.

این کارشناس در ادامه سخنانش اظهار کرد: در پایان هر آیه برداشت‌هایی ارائه می‌شود که هر کدام از آنها یک درس به شمار می‌آید و از هر کدام از آیات به همراه این برداشت‌ها می‌توان در قالب نهضت حسینی استفاده کرد. به این صورت که هر آیه پیام خاص خود را دارد که هر یک به صورت نکته‌وار همانند تفسیر نور و نمونه بیان شده است.

نویسنده این کتاب در توضیحات بیشتر پیرامون این مطلب گفت: هر آیه در جای خود،‌ نکاتی را به صورت خاص ارائه می‌کند. شرح اینکه هر آیه چه پیام‌هایی را می‌تواند در پرتو نهضت حسینی(ع) داشته باشد به طور تفصیلی مطرح شده است.

مروجی همچنین اظهار کرد: قرار است به ویراست دوم این کتاب، فصل پنجم افزوده شود که در قالب تحلیل محتوا و گفتمانی که امام حسین(ع) در جمع‌بندی آیات مطرح کرده ارائه شده است و این محتوا بیانگر آن است که حضرت چه رویکردی را درباره نهضت آموزش قرآن کریم داشته‌اند.

وی با اشاره به اینکه ویراست دوم اکنون در مرحله دسته‌بندی و جمع‌آوری است،‌ درباره آیاتی که در این اثر ارائه شده است عنوان کرد: نمی‌توان این گونه گفت که آیات تلاوت شده از سوی حضرت مربوط به سوره‌های خاصی از قرآن کریم هستند یا بیشتر آیات از سوره‌ای خاص بیان شده‌اند. در عین حال باید گفت که آیات از سور مختلف قرآن کریم از جمله سوره‌های بقره، آل عمران، توبه و... بوده است.

کتاب «آیات قرآن در کلام و نهضت حسینی(ع)» به کوشش کمیته فرهنگی آموزشی ستاد مرکزی اربعین در قطع رقعی، به شمارگان هزار نسخه به چاپ رسیده است و ویراست دوم نیز از سوی همین مرکز به چاپ می‌رسد.