به گزارش خبرنگار پایگاه خبری الاربعین، محمد هادی همایون رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در پیش نشست کنگره «زیارت، معنویت و اخلاق بر اساس بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی» که به صورت وبینار از آدرس ABARAT.IR پخش شد، درباره زیارت گفت: اگر بخواهیم به زیارت در مجموعه عبادات نگاه کنیم، یکی از عبادات خیلی مهم تلاوت تفکر و توجه به آیات قرآن کریم است که ائمه معصومین به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌کنند که در عبادات دعا از قرائت قرآن افضل است چون باب رحمت الهی را به سوی بنده و انسان باز می‌کند.
همایون ادامه داد: اگر عبادتی مجموعه هر دو این اعمال عبادی شریف باشد، یعنی قرائت قرآن و دعا را با خود داشته باشد، پدیده‌ای مانند نماز است که همزمان دعا را با قرائت قرآن همراه با مناسکی مانند رکوع و سجود جمع کرده است که معنای واقعی در عالم دارد از جایگاه بالایی برخوردار است که نماز نزدیکترین حالت را به موضوع اصلی عالم خلقت یعنی ولایت دارد و در تأویلاتی که وجود دارد امیر المؤمنین نماز را به عنوان اصل ولایت تأویل کرده‌اند که ما را به سمت ولایت و امام معصوم سوق می‌دهد.
وی زیارت را در مرتبه‌ای بالاتر از زیارت توصیف کرد و گفت: زیارت ترکیبی از قرائت قرآن، دعا، نماز و مناسک زیارت که اگر نماز به دلیل مناسک خود به ولایت نزدیک می‌شود، زیارت خود ولایت است؛ که به شدت با حقیقتی که در عالم وجود دارد و در قیامت تجلی می‌کند نزدیک است که حقیقت عظیمی است که بر همه عالم حاکم است.
رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) ادامه داد: همه ما انسان‌ها ذیل امام خود چه امام باطن و چه امام حق به سمت معاد خود حرکت می‌کنیم که این پدیده حرکت جمعی ذیل امام هست که در زیارت به شدت موج می‌زند و دیده می‌شود.
همایون درباره زیارت توضیح داد: زیارت رفتن به سمت امام و پشت سر امام هست؛ درباره صراط مستقیم معتقد هستیم که هم خود صراط امام است و هم مقصد صراط امام است که ما به سمت آن حرکت می‌کنیم و تجلی این ماجرای صراط در زمین، بویژه در زیارتی مانند اربعین که امروزه حقیقت خود را بیش از پیش برای ما آشکار کرده است تجلی می‌کند و موج می‌زند.
وی تنزلات مختلف حقیقت زیارت را در نظام خلقت تشریح کرد: اصلی‌ترین تجلی حرکت انسان‌ها ذیل امام و به دنبال امام و پشت سر امام در قیامت اتفاق می‌افتد؛ یوم یدعوا کل اناس بامامهم، وقتی مردم وارد صحنه محشر می‌شوند و بعد از آن مواقف را پشت سر می‌گذارند، حرکتشان جمعی کاروانی پشت سر امام و به سمت امامی است که در نهایت ما را در بهشت جای می‌دهد.
رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) افزود: همین حقیقت در جریانی مانند جریان ظهور تنزل می‌کند که حرکتی کاروانی از مجموعه انسان‌ها است که به ظاهر متفاوت تلقی می‌شوند؛ که این مردم به سمت امام و مواقف بعد از ظهور حرکت می‌کنند. اصل این حرکت را می‌توان، حرکت جمعی به سمت وحدت انسان‌های به ظاهر مختلف دانست.
همایون جریان عاشورا را هم مانند حرکت یکسان مردم در قیامت و جریان ظهور دانست و گفت: انسان‌های به ظاهر متفاوت با پیشینه‌های متفاوت عقیدتی و سیاسی از اموی و عثمانی و مسیحی و شیعه و غیر از این‌ها، با سوابق مختلف به سمت امام معصوم حرکت کردند و آن هم یک کاروان در تاریخ بود، برای اینکه خواست این حرکت عظیم را به تجلی بگذارد حرکت کاروانی از انسان‌هایی است که حقیقت امام را درک کردند و همان اتفاقی است که شب عاشورا افتاد برای 72 نفر.
وی افزود: این بزرگترین تجلی امام در تاریخ است؛ به این دلیل شبیه‌ترین قضیه به جریان ظهور و قیامت است؛ از اساس همه تاریخ همین حرکت و تکمیل این حرکت است که ما اوج آن را در جریان ظهور و بعد در مرحله بعدی و بالاتر در جریان رجعت و در نهایت در ماجرای قیامت می‌بینیم که یک حقیقت است که آشکار می‌شود، آن هم حرکت جمعی انسان‌ها از گوشه و کنار عقیدتی و سیاسی و دینی متفاوت ذیل امام و به سمت امام و پشت سر امام برای رسیدن به امام.
رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) تشبیه کرد: همان حقیقت امروزه در اربعین تجلی کرده است؛ اربعینی که از سال اول اتفاق خود، با همین جهت‌گیری ایجاد شد که موتور محرکی در تاریخ برای کمال دادن به موضوع عاشورا باشد و اینکه اجازه ندهد که عاشورا به عنوان یک پدیده سال 61 هجری در تاریخ دفن شود؛ هر سال این حقیقت که باید ذیل امام در حرکت کاروانی جلو رفت رشد کرده است و امروز که امیدواریم به نزدیکی ظهور رسیده باشیم حقیقت خود را نشان می‌دهد.
همایون درباره حرکت نمادین اربعین گفت: این حرکت از امام به امام است؛ از وجود حضرت امیرالمؤمنین (ع) به سمت سید الشهدا است که اصل حرکت ایشان باعث حرکت انسان‌ها می‌شود، این حرکت کاروانی است و انسان‌ها از گروه‌های مختلف مانند جریان عاشورا و ظهور این حرکت انجام می‌شود و همه اعم از مسیحی، اروپایی، آفریقایی، همه به آن حقیقت توجه می‌کنند و یک حرکت جمعی به سمت امام و ذیل امام و بر مسیر امام اتفاق می‌افتد؛ یعنی این مسیر صراط است که باید در آن حرکت کرد و پشت سر امام حرکت می‌کنیم.
وی تمدن‌سازی اسلامی را با اتفاق غرب در قرون 15، 16 و 17 متفاوت دانست و گفت: مبنای این تمدن متفاوت است؛ تمدنی که ما در انتظار آن هستیم، ما را به سمت جریان ظهور و بعد به سمت جریان رجعت و بعد در لایه بالاتر به سمت قیامت، دارالقرار و آرامش و سکونت در بهشت می‌برد؛ بهشت عالی‌ترین صورت تمدنی است که ما امروز در دامنه‌های آن حرکت می‌کنیم و امیدوار هستیم که با همین جهت‌گیری به آنجا برسیم.