شنبه آينده بزرگ‌ترين پياده‌روي مذهبي دنيا در نقطه‌اي از كره زمين به نام كربلا به مقصد مي‌رسد؛ پياده روي بزرگ اربعين، مناسكي كه هر سال به وقوع مي‌پيوندد و گفته مي‌شود كه اثر آن از بزرگ‌ترين رزمايش‌هاي نظامي براي صلح در جهان بيشتر است، امسال نيز تكرار مي‌شود؛ اما آيا از اين مراسم بزرگ ديني – مذهبي بهره‌برداري‌هاي مناسب فرهنگي در سطح جهاني صورت گرفته است؟
در همين رابطه روز گذشته پايگاه اطلاع رساني دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب (khamenei. ir) درباره جايگاه ويژه زيارت اربعين مطلبي گذاشته كه در آن معظم له فرموده‌اند: «شروع جاذبه مغناطيس حسيني در روز اربعين است.»
در سال‌هاي اخير استقبال از سنت پياده‌روي اربعين بسيار بيشتر از گذشته بوده است، جاذبه مغناطيس حسيني كه در روز اربعين به اوج خود مي‌رسد از روزها و هفته‌ها قبل آغاز شده است؛ هم اكنون مسلمانان و شيعيان سرتاسر دنيا از نقاط مختلف دنيا با پاي پياده به سوي كربلا در حال حركت هستند تا روز شنبه همچون پروانه به دور شمع بزرگي جمع شوند كه اسلام به واسطه رشادت‌هاي او زنده باقي است.
قدمت پياده‌روي اربعين به زمان «شيخ انصاري» بر مي‌گردد
به گفته حجت‌الاسلام پناهيان، پياده‌روي ايام اربعين به سوي حرم امام حسين(ع) از زمان «شيخ انصاري» وجود داشته اما بعد از آن دوره براي مدتي ترك شده بود.
پناهيان در يكي از برنامه‌هاي زنده تلويزيوني سيما درباره پيشينه و قدمت پياده‌روي بزرگ اربعين گفت: «عالم جليل‌القدري به نام جناب محدث نوري- كه علما اين عالم بزرگوار را مي‌شناسند ـ اين كار را ادامه دادند و بعد از آن ديگر تقريباً قطع نشده است. پيش از محدود شدن و ممنوع شدن عزاداري و پياده‌روي‌ها، علماي نجف و برخي از شيعيان ـ البته نه به اين مقداري كه الان هست ـ پياده‌روي را داشته‌اند. از حضرت امام(ره) هم پياده‌روي نقل شده است. همچنين از برخي از مراجع فعلي ـ كه خدا حفظ‌شان كند ـ پياده‌روي‌هايي را خودشان نقل كرده‌اند. يعني پياده‌روي در سيره علماي بزرگوار در طول سده اخير و ايام قبل بوده است.»
پياده روي اربعين اكنون به يكي از مشهورترين مناسك ديني و مذهبي مسلمانان شيعه در سرتاسر دنيا تبديل شده است؛ مراسم معنوي روز اربعين نزد مردم ايران نيز از اهميت بسيار بالايي برخوردار است تا آنجا كه نام اين روز را در ليست روزهاي قرمز گاهشمار رسمي كشور قرار داده است.
گفته مي‌شود كه مجموع هزينه‌هاي ضروري و احتياطي پياده‌روي اربعين حدود ۵۰۰ هزار تومان مي‌شود و در آستانه فرا رسيدن اين روز خاص، خيل عظيم مشتاقان و زائران امام حسين(ع) در ايران به صرافت تدارك براي تشرف به كشور عراق و بارگاه امام سوم شيعيان مي‌افتند. در اين روزها حضور سيل عظيم جمعيت زائران سفر به كربلا در مقابل ساختمان سفارت عراق در ميدان وليعصر شاهدي دال بر اين حقيقت است؛ حتي به نظر مي‌رسد كه اين جمعيت در سال جاري افزايش چشمگيري داشته باشد آن هم پس از آنكه اطلاع داده شد مسئولان سازمان حج و زيارت با مسئولان كشور عراق، رايزني‌هايي انجام داده‌اند تا صدور رواديد و شرايط سفر به عراق براي علاقه‌مندان به حضور در اين مراسم معنوي تسهيل شود. در عين حال با توجه به اشتياق بسياري از مردم ايران براي شركت در مراسم اربعين حسيني و تداخل اين ايام با روزهاي سرد سال نيز تمامي استان‌ها بالاخص استان‌هاي عبوري خوزستان، ايلام، كردستان، همدان و كرمانشاه در ايام قبل و بعد از اربعين به صورت شبانه روز آماده سرويس‌دهي و رسيدگي به وضعيت زائران هستند.
هنرهاي تصويري براي اربعين چه كرده‌اند ؟
هر سال شمار زيادي از مردم ايران نيز به پياده‌روي بزرگ اربعين مي‌پيوندند ولي به نظر مي‌رسد كه در دنيا كمتر براي شناساندن اين مراسم بزرگ معنوي قدم‌هاي بزرگي برداشته شده باشد. تلويزيون ايران و شبكه 3 هر از گاهي تصاوير اختصاصي از اين پياده روي بزرگ را پخش مي‌كند و معمولا پخش تصاوير منتسب به اين رسم ديني و معنوي از چند روز پيش از روز اربعين آغاز مي‌شود. اما اين انعكاس تنها ابعاد داخلي دارد و دنيا كمتر با چنين رسم بزرگ ديني و مذهبي آشنا است. پياده‌روي عظيم اربعين مسير نجف اشرف تا كربلا را شامل مي‌شود كه بالغ بر 80 كيلومتر است؛ اين رسمي ديني و خانوادگي به ندرت در سطح رسانه‌هاي دنيا انعكاس پيدا مي‌كند.
در عرصه هنر سينما و مستند هم به غير از شمار اندكي مستند كه آن هم به همت مستندسازان ايراني ساخته شده، قدم‌هاي محكمي براي معرفي اين سنت ديني برداشته نشده است و به نظر مي‌رسد كه بار انجام چنين مسئوليت خطيري همچنان بر دوش ايران باشد؛ كشوري كه به لحاظ فناوري سينما و هنرهاي تصويري يك سر و گردن از كشورهاي شيعه مجاورش بالاتر است و وضعيت سينما در عراق، افغانستان و ديگر كشورهاي مسلمان شيعي به وضوح چندان چنگي به دل نمي‌زند و نمي‌توان اميدي به آنها بست.
در حوزه عكاسي نيز چندي پيش يك عكاس ايراني در گفت‌و‌گو با «جوان » از ثبت پانورامايي تصوير 80 كيلومتري پياده‌روي عظيم نجف اشرف تا كربلا خبر داد؛ اتفاقي كه براي اولين بار در دنيا رخ مي‌دهد آن هم در صورتي كه مسئولان كشور عراق مجوزهاي لازم براي اين خلاقيت جالب توجه را صادر كنند و آن را به تعويق نيندازند.
سيد احسان باقري كه تا كنون شش سال توفيق سفر زيارتي به كربلا را داشته است پيشتر به «جوان» گفته بود: « از سه سال پيش در فكر اين بودم كه يك عكس پانوراما از كل جاده نجف تا كربلا بگيرم و آن را به عنوان طويل‌ترين عكس از عظيم‌ترين پياده‌روي دنيا ثبت ركورد كنم. » او از اين طرح به عنوان فعاليتي رسانه‌اي در جهت نشان دادن عظمت پياده‌روي اربعين حسيني ياد كرده بود.
تقاضا براي ثبت ركورد پياده روي اربعين در گينس!
جمعيت زائران كربلا در پياده‌روي اربعين سال گذشته حدود 25 ميليون نفر تخمين زده شده است. در حالي كه فيلترهاي رسانه‌هاي جريان اصلي غربي اجازه مخابره تصاوير اين جمعيت ميليوني و شكوه آن را به سطح دنيا نمي‌دهند هنوز تلاشي درخور توجه براي قرار دادن اين مراسم در منظر توجه عمومي دنيا آن هم از طريق ثبت جهاني آن در سازمان يونسكو انجام نشده است اين كار را مسئولان كشور عراق بايد انجام دهند و پياده‌روي عظيم خانوادگي چند ميليوني اربعين را كه بي‌شك يك ميراث معنوي است به عنوان يكي از آيين‌هاي ديني و اصيل مردمي به يونسكو و دنيا معرفي كنند.
پياده روي عظيم و ميليوني اربعين آنچنان كه بايد به دنيا معرفي نشده است و به گفته حجت‌الاسلام پناهيان ما براي معرفي اسلام ناب به اهل عالم كه دل‌ها را ببرد و انديشه‌ها را روشن كند، راهي بهتر از حماسه عاشورا و تجلي‌گاه باعظمت زيارت اربعين نداريم. اين شكوه زيارت اربعين است كه نگاه‌ها را متوجه امام حسين عليه‌السلام مي‌كند و سپس فرصتي براي تبيين راه اسلام ناب براي جهانيان به ما مي‌دهد.
