همایش اربعین و تمدن نوین اسلامی در روز شنبه مورخ بیستم مهرماه 1398 در نجف اشرف و در سالن همایش صافی صفا،  به میزبانی کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین کشور، و به همت انجمن­های علمی حوزه علمیه قم، و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار گردید. مدیریت و اداره این نشست را حجت الاسلام و المسلمین دکتر نجف لک­زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، و دکتر منیر از دانشگاه کربلا بر عهده داشتند. در ابتدای این مراسم، دکتر لک­زایی به عنوان مقدمه و طرح موضوع، مباحثی را مطرح کردند. نخستین سخنران این مراسم حجت الاسلام و المسلمین  حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد رضا یوسفی رباط عضو هیأت علمی دانشگاه مفید بودند. دیگر سخنرانان این مراسم عبارت بودند از  دکتر ناصر سودانی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، سرکار خانم دکتر لاله افتخاری، دکتر نجم الدعمی از دانشگاه فنی فرات، سرکار خانم دکتر داروغه، حجت الاسلام و المسلمین دکتر دلیر عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر مطهری رئیس پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت­(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، و استاد رشیدی. در ادامه، گزارشی از سخنان استادان بزرگوار ارائه می­شود.

سخنرانی دکتر سودانی

در نظر به مشکلات جوامع بشری، تمامی مشکلات برخواسته از نفسانیاتی است که خود را در زیاده­­طلبی­ها و انانیت­ها نشان می­دهد. این مشکل باعث می­شود که جامعه­ای که در آغاز امت واحده بود متشتت شود. در اربعین گذشت از نفسانیت برجسته می­گردد و بهره بردن به بهره دادن تبدیل می­شود. در اربعین این گذاشتن از خودها تمرین می­شود تا سرانجام همه انسان­ها تحت پرچم امام عصر(عج) قرار گیرند.

هر تمدن سه رکن دارد: داشتن نظام شرعی، داشتن حاکم شرعی، و داشتن امت پیرو این حکم و حاکم شرعی. در اربعین این ارکان در پرتو امام علیه السلام تمرین می­شود.این حرکت یک مانور است برای فراگیری حاکمیت الهی، و تمرینی است در از خودگذشتگی برای تمدن سازی.

سخنرانی دکتر نجم الدعمی

ایشان درباره زیارت امام حسین در اربعین و نقش آن در عراق صحبت کردند. مدیریت این زیارت توسط مردم و دولت عراق کار بزرگی است. راه­ها و مسیرهای ورود به کربلا زیاد است که باید تحت مدیریت، و امنیت، و کمک­های مردمی قرار بگیرد. مدیریت این پدیده در تأمین امنیت، و مدیریت آن می­تواند به عنوان الگویی در تمدن نوین باشد که این کار باعث کمک به ساختار اجتماعی خواهد گردید. ما اساتید دانشگاه­های عراق از این که در خدمت شما اساتید دانشگاهی ایرانی هستیم خوشحالیم. ان شاءالله که بتوانیم با تعامل با یکدیگر کارها را جلو ببریم.

حسن ختام

سخنران پایانی این نشست استاد رشیدی بودند. ایشان درباره روح انصاف و تساهل صحبت کردند. به اعتقاد ایشان، امروزه برای برپایی تمدنی اسلامی باید روح انصاف و تساهل را از مکتب حسین(ع) بیاموزیم. استاد رشیدی در پایان، این سؤال را مطرح کردند که چه ارتباطی بین گذشته و حال وجود دارد؟ پاسخ این پرسش را دبیر نشست بر عهده گرفت. دکتر لک­زایی معتقد بود که محبت بر دو گونه طبیعی(مانند محبت بین فرزندان و والدین)، و ارادی(محبت مبتنی بر اشتراک در فضایل، اشتراک در منافع، و اشتراک در لذت­ها) است. آن محبتی که در اربعین تمدن ساز است محبت مبتنی بر اشتراک در فضایل بوده یعنی دوست داشتن همان فضایلی که امام(ع) دوست دارد. اگر محبت به خاطر اشتراک در فضایل به وجود آمد، این محبت تمدنی فضیلت محور را بنا می­کند. اما محبت مبتنی بر اشتراک در منافع یا لذت­ها تمدن آفرین نیست. جامعه مانند انسان روح و جسم دارد. جسم آن تمدن، و روحش فرهنگ و دین است. در عاشورا و اربعین هم فرهنگ و هم تمدن وجود دارد.

در پایان مراسم، دکتر منیر سخنان کوتاهی را ارائه فرمودند. امام حسین برای طلب اصلاح جدشان قیام کرد. رابطه وثیقی بین این خواسته و زیارت اربعین وجود دارد. در اربعین فرهنگ­ها و قومیت­های مختلفی با ملیت­های متفاوت حاضر می­­شوند تا با یک امام واحد به نام مهدی(عج) برای برپایی دولت عدل الهی کمک کنند. ان شاء الله همه ما بتوانیم ذیل آن برویم و در آن دولت شریف حضور داشته باشیم.